Rozporządzenie EUDR a import towarów

Rozwiązanie problemu wylesiania w Unii Europejskiej a EUDR

Wylesianie to globalny problem, który dotyka również Unii Europejskiej. Degradacja lasów powoduje utratę różnorodności biologicznej, zmiany klimatyczne oraz negatywne skutki gospodarcze i społeczne, w tym przekształcanie lasów pod ekspansję gruntów rolnych. Unia Europejska, jako jeden z największych importerów na świecie, wprowadziła rozporządzenie EUDR (European Union Deforestation Regulation), by zmniejszyć ślad środowiskowy oraz ograniczyć wprowadzanie na rynek UE towarów związanych z wylesianiem i degradacją lasów na całym świecie.

Rozporządzenie parlamentu europejskiego (EUDR)

Rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie wylesiania, formalnie znane jako rozporządzenie (UE) 2023/1115, wprowadza nowe regulacje w zakresie raportowania pochodzenia produktów oraz wymogów dotyczących ich zgodności z zasadami ochrony środowiska. Obowiązki nałożone na importerów i podmioty handlowe obejmują stosowanie zasady należytej staranności w całym łańcuchu dostaw. Celem tych przepisów jest powstrzymanie wylesiania oraz przekształcania lasów, które często towarzyszy produkcji towarów takich jak soja, drewno, kawa, kakao, olej palmowy i produkty mięsne.

Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim oraz Radą Unii Europejskiej odpowiedzialna jest za wdrożenie i egzekwowanie tych przepisów. Nowe regulacje wymagają, by produkty wprowadzane na rynek UE były zgodne z wymogami rozporządzenia EUDR, co obejmuje m. in. raportowanie pochodzenia produktów oraz zbieranie danych dotyczących procesu produkcji.

Zobacz również: ICS2 – kluczowe informacje dla importerów

Unijne rozporządzenie EUDR – od kiedy obowiązuje?

Rozporządzenie EUDR weszło w życie 29 czerwca 2023 r., jednak jego wdrożenie zostało zaplanowane etapami. Początkowo przepisy miały zacząć obowiązywać od 30 grudnia 2024 r., ale jak czytamy na oficjalnej stronie KE decyzją Komisji Europejskiej termin ten może zostać odroczony w czasie o 12 miesięcy. Obecnie rozważane daty to:

• 30 grudnia 2025 r. dla dużych przedsiębiorców.
• 30 czerwca 2026 r. dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.

Zmienione terminy wdrożenia mają na celu umożliwienie podmiotom handlowym dostosowania się do wymogów rozporządzenia parlamentu europejskiego, w tym do zasad w zakresie ochrony środowiska i ograniczenia globalnego wylesiania.

EUDR odroczone o 12 miesięcy

KE przekonuje, że dodatkowy rok daje pewność skutecznego wdrożenia przepisów, w tym pełne ustanowienie systemów należytej staranności obejmujących wszystkie istotne towary i produkty, przyczyniające się do wylesienia. Jednocześnie przekonuje, że odroczenie terminu wprowadzenia Rozporządzenia o wylesieniu o 12 miesięcy, nie narusza jego założeń i celi.

By wesprzeć przedsiębiorców w przygotowaniach, Komisja Europejska opublikowała również nowy zbiór wytycznych (zobacz: wytyczne EUDR), który ma rozwiać wątpliwości co do sposobu funkcjonowania EUDR.

W połowie grudnia 2024 roku Parlament Europejski przegłosował decyzję o odroczeniu o 12 miesięcy nowych unijnych przepisów o deforestacji, zakazujących sprzedaży w UE produktów pochodzących z terenów wylesionych. Oznacza to, że nowe przepisy zaczną obowiązywać od 30 grudnia 2025 r.

Przedsiębiorcom zajmującym się międzynarodowym obrotem rok 2025 upłynie pod znakiem intensywnych prac związanych z przygotowaniem do nowych wymogów nie tylko związanych z rozporządzeniem EUDR, ale również z CBAM.

Zasada należytej staranności w rozporządzeniu EUDR

Zasada należytej staranności jest kluczowym elementem rozporządzenia EUDR. Nakłada na przedsiębiorstwa wprowadzające towary i produkty związane z wylesianiem obowiązek sprawdzenia, czy ich produkty nie przyczyniają się do degradacji lasów lub wylesiania.

Jak działa zasada należytej staranności?

Importerzy muszą:

• Zbierać dane o pochodzeniu produktów, takich jak dostawcy, lokalizacja plantacji czy metody produkcji.
• Ocenić ryzyko związane z wylesianiem i degradacją lasów w całym łańcuchu dostaw.
• Wprowadzać środki zapobiegawcze, np. wybór certyfikowanych źródeł lub zmiana dostawcy.
• Monitorować i dokumentować działania na potrzeby kontroli przeprowadzanych przez właściwe organy.

Wymogi te dotyczą produktów związanych z wylesianiem, w tym produktów mięsnych oraz drewna, soi, oleju palmowego, kawy, kakao i produktów pochodnych.

Jakich produktów dotyczy rozporządzenie EUDR?

Unijne rozporządzenie EUDR dotyczy produktów, które mogą być związane z wylesianiem i degradacją lasów. Są to m.in.:

• Drewno i produkty drewnopochodne (np. tarcica, meble, papier).
• Olej palmowy, stosowany w żywności, kosmetykach i biopaliwach.
• Soja, używana w paszach zwierzęcych i produktach spożywczych.
• Kakao i kawa, będące podstawą wielu produktów spożywczych.
• Produkty mięsne, w tym wołowina, związana z przekształcaniem lasów na pastwiska.

Rozporządzenie nakłada obowiązki na importerów i sprzedawców, by towary te były produkowane w sposób zrównoważony, nie naruszając praw ludności rdzennej ani zasad ochrony środowiska.

Cele EUDR związane z wylesianiem i degradacją lasów

Głównym celem rozporządzenia EUDR jest ograniczenie wpływu towarów importowanych na globalne wylesianie i utratę różnorodności biologicznej. Rozporządzenie ma promować zrównoważony rozwój, chronić zasoby naturalne oraz minimalizować negatywny ślad środowiskowy związany z wprowadzeniem towarów na rynek unijny.

Zobacz również: Sprawozdanie CBAM – wszystko, o czym powinien wiedzieć importer

Sankcje za niespełnienie wymogów EUDR

Przedsiębiorstwa, które nie dostosują się do obowiązków wynikających z EUDR, mogą być narażone na:

• Grzywny finansowe.
• Konfiskatę towarów, które nie spełniają wymogów unijnego rozporządzenia o wylesianiu.
• Zakaz wprowadzania produktów na rynek UE.

Nowe przepisy wymagają od firm większej transparentności i dostosowania całego procesu produkcji do standardów unijnych.

Podsumowanie

Rozporządzenie EUDR European Union Deforestation Regulation to krok w stronę ochrony środowiska i ograniczenia negatywnego wpływu niektórych towarów i produktów na globalne wylesianie. Dzięki zasadzie należytej staranności oraz wymogom raportowania pochodzenia produktów, Komisja Europejska chce zapewnić odpowiedzialność na każdym etapie łańcucha dostaw. Przedsiębiorstwa muszą dostosować swoje działania do nowych przepisów, by zapewnić zgodność z wymogami EUDR i uniknąć sankcji.