Unijny Kodeks Celny: kluczowe aspekty

Wprowadzenie do Unijnego Kodeksu Celnego

Unijny Kodeks Celny (UKC) to zbiór przepisów i procedur dotyczących towarów wprowadzanych na obszar celny Unii Europejskiej (UE) i z niego wyprowadzanych. Kodeks ten został ustanowiony Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 i zastąpił obowiązujący od 1993 r. wspólnotowy kodeks celny (WKC). UKC jest stosowany w sposób jednolity na całym obszarze celnym Unii i ma na celu ułatwienie handlu przy jednoczesnym zagwarantowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa na granicach.

Unijny kodeks celny unii celnej – co to jest?

Unijny Kodeks Celny (UKC) to zbiór przepisów regulujących zasady handlu międzynarodowego między krajami Unii Europejskiej a państwami trzecimi. Wprowadzony w 2013 roku, wszedł w życie 1 maja 2016 roku, zastępując wcześniejszy Wspólnotowy Kodeks Celny. Jego celem jest harmonizacja i uproszczenie procedur celnych, zwiększenie bezpieczeństwa oraz usprawnienie kontroli nad przepływem towarów na obszarze celnym Unii Europejskiej.

Co reguluje unijny kodeks celny państw członkowskich UE?

Unijny Kodeks Celny obejmuje ogólne przepisy i procedury celne, mające zastosowanie do towarów wprowadzanych i wyprowadzanych z Unii Europejskiej. UKC wprowadza określające ogólne przepisy i procedury związane z handlem towarami w Unii Europejskiej. Reguluje m.in.:

• Procedury celne – określa zasady importu, eksportu, tranzytu oraz specjalnych procedur celnych, takich jak składowanie celne, uszlachetnianie czynne i bierne oraz odprawa czasowa.
• Zgłoszenia celne – wprowadza obowiązek elektronicznych zgłoszeń, stopniowo eliminując papierową formę dokumentów. Wspomina również o rozporządzeniach delegowanych oraz wykonawczych przyjętych przez Komisję Europejską.
• Należności celne – określa sposób obliczania, poboru oraz umorzenia należności celnych. Wspomina także o procedurach związanych z występowaniem o zwrot lub umorzenie należności celnych.
• Kontrola celna – określa procedury kontroli celnej, analizę ryzyka oraz metody zapewniające zgodność z przepisami. Podkreśla znaczenie uproszczenia procesu administracyjnego oraz konieczność zharmonizowania i ujednolicenia stosowanych kontroli w różnych państwach członkowskich.
• Wolne obszary celne – reguluje funkcjonowanie stref, w których towary mogą być przechowywane pod nadzorem organów celnych. Wspomina również o współpracy pomiędzy organami celnymi w Unii Europejskiej.

Należności Celne przywozowe

Należności celne przywozowe to opłaty, które muszą być zapłacone przez importerów towarów przy ich wprowadzaniu na obszar celny Unii. Obejmują one cło, podatek od wartości dodanej (VAT) i inne opłaty. Wysokość należności celnych przywozowych zależy od rodzaju towaru, jego wartości i kraju pochodzenia. Unijny Kodeks Celny określa ogólne przepisy dotyczące należności celnych przywozowych i sposób ich obliczania.

Znaczenie kodeksu celnego

Wprowadzenie Unijnego Kodeksu Celnego wiązało się z szeregiem zmian, które miały ułatwić działalność przedsiębiorcom działającym w handlu międzynarodowym. Kluczowe aspekty to:

• Cyfryzacja procesów celnych – wszystkie zgłoszenia celne oraz deklaracje muszą być składane elektronicznie.
• Nowe zasady dotyczące wartości celnej – szczegółowe przepisy dotyczące należności celnych przywozowych oraz procedur mających zastosowanie do różnych rodzajów towarów.
• Status Upoważnionego Przedsiębiorcy (AEO) – większe przywileje dla firm spełniających określone wymogi, w tym uproszczone procedury odprawy.
• Bezpieczeństwo i analiza ryzyka – większa kontrola nad towarami wprowadzanymi na obszar celny UE, w tym wymóg wcześniejszej przywozowej deklaracji skróconej.

Reforma Unijnego Kodeksu Celnego

Unia Europejska pracuje nad reformą Unijnego Kodeksu Celnego, której celem jest dalsze usprawnienie i unowocześnienie procedur celnych. Kluczowe zmiany obejmują:

• Utworzenie Urzędu UE ds. Celnych – centralna jednostka odpowiedzialna za nadzór nad systemami celnymi we wszystkich państwach członkowskich.
• Nowe Unijne Centrum Danych Celnych – jednym z kluczowych filarów reformy Unijnego Kodeksu Celnego jest pełna digitalizacja procedur celnych w całej Unii Europejskiej. W tym celu zostanie utworzone Unijne Centrum Danych Celnych (EU Customs Data Hub) – scentralizowana platforma umożliwiająca cyfrowe zarządzanie wszystkimi zgłoszeniami celnymi. Reforma ta ma na celu uproszczenie procesów celnych, zwiększenie ich przejrzystości oraz ograniczenie barier administracyjnych dla importerów i eksporterów. Nowe Unijne Centrum Danych Celnych będzie jednolitą bazą, do której trafią wszystkie zgłoszenia celne, deklaracje oraz inne dokumenty związane z obsługą celną towarów w UE. Oznacza to odejście od obecnie funkcjonujących, odrębnych systemów informatycznych w państwach członkowskich na rzecz jednej, zunifikowanej platformy. W kontekście dokumentów i sprawozdań Komisji Europejskiej dotyczących postępów w rozwijaniu systemów teleinformatycznych, art 278a służy jako odniesienie do regulacji oraz działań podejmowanych w ramach planu działania w zakresie unii celnej. Nowy system będzie obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców prowadzących handel międzynarodowy na terenie Unii Europejskiej, a cała dokumentacja celna będzie składana wyłącznie w formie elektronicznej.
• Zmiany w odprawach celnych – firmy prowadzące działalność gospodarczą w UE będą miały uproszczony dostęp do rozliczenia należności celnych.
• Nowe wymogi dla importerów – zwiększenie obowiązków w zakresie analizy ryzyka, zwłaszcza dla towarów objętych szczególnymi przepisami.

Od kiedy będą obowiązywać nowe przepisy celne?

Pełne wdrożenie reformy UKC jest zaplanowane na lata 2025–2038, jednak mówi się, że pierwsze zmiany wejdą w życie już w 2025 roku. Mają objąć m.in.:

• Obowiązkową digitalizację wszystkich zgłoszeń celnych w ramach nowego Unijnego Centrum Danych Celnych.
• Stopniowe znoszenie papierowych dokumentów celnych i zastąpienie ich systemem elektronicznym.
• Nowe regulacje dotyczące statusu AEO, które umożliwią firmom szybszą odprawę i uproszczone procedury.
• Zwiększenie roli organów celnych w zakresie analizy ryzyka oraz przemieszczania towarów.

Środki te mają na celu uproszczenie formalności celnych, co zwiększy konkurencyjność przedsiębiorstw w obiegu towarów unijnych.