Rozporządzenie GPSR – przewodnik dla producentów i importerów

Co to jest GPSR?

GPSR, czyli General Product Safety Regulation, to nowe rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów. Zastępuje dotychczasową dyrektywę GPSD, dostosowując przepisy do nowoczesnego rynku, w tym handlu online. Celem GPSR jest zapewnienie, że wszystkie produkty wprowadzane na rynek UE, niezależnie od tego, czy są sprzedawane stacjonarnie, czy za pośrednictwem platformy sprzedażowej online, spełniają określone wymogi bezpieczeństwa. Rozporządzenie wprowadza nowe obowiązki dla producentów, dystrybutorów i sprzedawców, chroniąc konsumentów przed niebezpiecznymi towarami. Projekt ustawy przygotował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przewiduje on m.in., że organami nadzoru rynku w obszarze ogólnego bezpieczeństwa produktów będą prezes UOKiK oraz wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej. Rozporządzenie GPSR wejdzie w życie 13 grudnia 2024 r., zastępując wcześniejsze dyrektywy dotyczące ogólnego bezpieczeństwa produktów.

Musisz wiedzieć, że przepisy GPSR obejmują szerokie spektrum produktów zarówno nowych, jak i używanych, naprawionych czy odnowionych. Nie istnieje jednak ich zamknięty katalog. Od 13 grudnia 2024 roku produkty niezgodne z GPSR zostaną usunięte z rynku.

Wprowadzenie do rozporządzenia GPSR

Rozporządzenie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (GPSR) to nowy akt prawny Unii Europejskiej, który ma na celu poprawę bezpieczeństwa produktów na rynku unijnym. Zastępuje ono dotychczas obowiązującą Dyrektywę 2001/95/WE w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów oraz Dyrektywę 87/357/EWG dotyczącą produktów, których wygląd może wprowadzać konsumentów w błąd co do ich przeznaczenia. Nowe rozporządzenie GPSR wprowadza bardziej rygorystyczne przepisy. Mają one na celu ochronę konsumentów przed niebezpiecznymi produktami, niezależnie od tego, czy są one sprzedawane stacjonarnie, czy online. Dzięki temu, konsumenci mogą mieć pewność, że produkty dostępne na rynku UE spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa.

Zakres stosowania GPSR

Rozporządzenie GPSR ma zastosowanie do wszystkich produktów – nowych, używanych, odnowionych – przeznaczonych dla konsumentów. Obejmuje ono również produkty sprzedawane na odległość, takie jak produkty kupowane przez internet. Wyjątkiem są produkty, których bezpieczeństwo normują odrębne akty prawne, takie jak leki, żywność czy pasze. Dzięki temu, GPSR zapewnia kompleksową ochronę konsumentów, obejmując szeroki zakres produktów dostępnych na rynku. Warto zaznaczyć, że rozporządzenie to ma na celu nie tylko ochronę zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, ale także zwiększenie zaufania do produktów dostępnych na rynku UE.

Kluczowe zmiany wprowadzone przez rozporządzenie GPSR w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów

Rozporządzenie GPSR wprowadza szereg zmian, które mają na celu poprawę zgodności produktów z unijnymi normami. Kluczowe nowości obejmują m.in.:

• umieszczenie danych kontaktowych importera na etykiecie produktu,
• dołączenie jasnych instrukcji i informacji na temat bezpieczeństwa produktu w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów,
• Umieszczenie informacje na stronie producenta/ importera o danych kontaktowych dla zgłaszania towarów,
• oznaczenia typu/modelu produktu dla jego dokładniejszej identyfikacji,
• obowiązki związane z zgłaszaniem towarów przez producentów/ importerów na specjalnej stronie stronie KE,
• obowiązek przechowywania dokumentacji produkcyjnej,
• prowadzenie rejestru skarg,
• wprowadzenie nowych zasad dotyczących produktów sprzedawanych online, takich jak szybkie reagowanie na skargi konsumentów i raportowanie problemów z bezpieczeństwem,
• Ustanowienie bardziej rygorystycznych standardów dla niektórych grup towarów, o których przeczytasz w dalszej części artykułu.

Zobacz również: Rozporządzenie EUDR a import towarów

Jakich produktów dotyczy rozporządzenie GPSR?

Rozporządzenie GPSR obejmuje wszystkie produkty konsumenckie wprowadzane na rynek UE, które nie są objęte odrębnymi regulacjami bezpieczeństwa. Dotyczy to m. in.:

1. kosmetyków i produktów spożywczych,
2. sprzętu elektronicznego (elektroniki użytkowej), zabawek, mebli,
3. specjalnych kategorii, m. in. takich jak produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego, które wymagają szczególnej uwagi ze względu na ich potencjalne zagrożenia.

W skład listy produktów, których nie dotyczy rozporządzenie bezpieczeństwa produktów GPSR wchodzą:

• produkty lecznicze (stosowane u ludzi i do celów weterynaryjnych),
• żywność i pasze,
• żywe rośliny i zwierzęta; organizmy oraz mikroorganizmy zmodyfikowane genetycznie;
  produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego i produkty pochodne,
• środki ochrony roślin,
• sprzęt wykorzystywany przez konsumentów do przemieszczania się lub podróży,
• statki powietrzne,
• antyki,
• produkty wymagające naprawy lub odnowienia przed użyciem, o ile posiadają wyraźne oznaczenie, że wymagają naprawy lub odnowienia przed użyciem.

GPSR dotyczy zarówno produktów sprzedawanych w tradycyjnych sklepach, jak i przez platformy sprzedażowe online.

Aby spełnić wymagania GPSR, producenci powinni nie tylko przeprowadzić kompleksową ocenę ryzyka dla każdego produktu, ale również upewnić się, że są one projektowane zgodnie z najnowszymi normami bezpieczeństwa. Ważnym elementem będzie również zapewnienie możliwości identyfikacji produktu w całym łańcuchu dostaw.

Producencie, nie zapomnij też o obowiązku prowadzenia aktualnej dokumentacji technicznej oraz uzyskaniu Deklaracji Zgodności CE.

Obowiązki producentów i importerów

Producenci i importerzy produktów mają obowiązek zapewnić, że produkty są bezpieczne i zgodne z wymaganiami rozporządzenia GPSR. Muszą oni również zapewnić, że produkty są oznakowane zgodnie z wymaganiami i zawierają wszystkie niezbędne informacje o producencie i importerze. Dodatkowo, producent i importer muszą współpracować z organami nadzoru rynku w celu zapewnienia, że produkty są bezpieczne i zgodne z wymaganiami. W praktyce oznacza to, że producenci i importerzy muszą prowadzić szczegółową dokumentację techniczną, przechowywać ją przez określony czas oraz udostępniać ją na żądanie organów nadzoru rynku. W ten sposób, GPSR zapewnia, że wszystkie poszczególne podmioty obowiązków określonych w zakresie bezpieczeństwa produktów są spełnione.

Zobacz również: ICS2 – kluczowe informacje dla importerów

Nowe obowiązki GPSR dla e-commerce

Dla sprzedawców internetowych rozporządzenie GPSR oznacza większe wymagania związane z bezpieczeństwem i zgodnością oferowanych produktów. Platformy sprzedażowe online będą zobowiązane do monitorowania bezpieczeństwa sprzedawanych produktów oraz szybkiego reagowania na zgłoszenia dotyczące ich zgodności. Dodatkowo, sprzedawcy muszą upewnić się, że dostarczają pełną dokumentację potwierdzającą zgodność produktów, a także zapewniają jasne informacje dla konsumentów dotyczące potencjalnych zagrożeń.

Jeśli sprzedajesz produkty na terenie UE, warto już teraz dostosować się do wymogów GPSR, aby uniknąć kar i zapewnić swoim klientom najwyższy standard bezpieczeństwa.

Konsekwencje nieprzestrzegania rozporządzenia GPSR

Nieprzestrzeganie przepisów GPSR oznacza dla sprzedawców kary finansowe, nie są jednakowe na rynku unijnym. Ich wysokość może różnić się pomiędzy państwami członkowskimi UE, ponieważ każde państwo ma prawo określić własne sankcje w ramach implementacji rozporządzenia. Kary finansowe mogą być nałożone na podmioty niewypełniające obowiązków określonych w Ustawie o ogólnym bezpieczeństwie produktów.

W Polsce w projekcie Ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów wskazano, że kary pieniężne za niewypełnienie przez poszczególne podmioty obowiązków określonych w treści Rozporządzenia mogą wynieść:

• Do 1 miliona złotych dla producentów i importerów za wprowadzenie na rynek produktów niezgodnych z wymogami bezpieczeństwa.
• Do 500 tysięcy złotych dla dystrybutorów za uchybienia związane z dokumentacją i oznakowaniem produktów.
• Do 500 tysięcy złotych dla sprzedawców internetowych za niewypełnienie obowiązków informacyjnych.