Uszlachetnianie czynne i uszlachetnianie bierne

Uszlachetnianie czynne

Procedura uszlachetniania czynnego to jedna ze specjalnych procedur celnych stosowanych w obrocie międzynarodowym, umożliwiająca przywóz towarów spoza obszaru celnego Unii Europejskiej w celu ich dalszego przetworzenia bez konieczności uiszczania należności celnych przywozowych oraz podatku VAT. Towary te mogą być poddawane procesom przetwarzania, montażu, naprawy czy obróbki, a następnie wywożone poza obszar celny UE.

Korzystanie z tej procedury pozwala przedsiębiorcom na znaczące oszczędności, zwłaszcza gdy przetworzone produkty są przeznaczone na eksport. Udzielenie pozwolenia na uszlachetnianie czynne następuje na podstawie zgłoszenia celnego i wymaga akceptacji naczelnika urzędu celno-skarbowego. Po zakończeniu procedury należy rozliczyć obrót produktami przetworzonymi oraz ich dalszy los – czy zostają one wywiezione poza Unię Europejską, czy dopuszczone do obrotu wewnątrz UE, co wiąże się z koniecznością opłacenia należności celnych.

Rodzaje uszlachetniania czynnego

W ramach procedury uszlachetniania czynnego wyróżniamy dwa podstawowe tryby:

• Uszlachetnianie czynne IM/EX – towary spoza UE są przywożone na teren Wspólnoty w celu ich przetworzenia lub naprawy, a następnie wywożone poza Unię Europejską. Jest to klasyczny model wykorzystywany w przemyśle produkcyjnym i montażowym.
• Uszlachetnianie czynne EX/IM – towary unijne są wywożone poza UE w celu ich dalszej obróbki, a następnie sprowadzane z powrotem do Wspólnoty. Taki model stosuje się, gdy określone procesy przetwarzania są tańsze lub bardziej efektywne poza UE.

Uszlachetnienie bierne

W przeciwieństwie do procedury uszlachetniania czynnego, procedury uszlachetniania biernego umożliwiają wywóz towarów unijnych poza obszar celny Unii w celu ich naprawy, przetworzenia lub ulepszenia, a następnie ich powrotny przywóz z możliwością zastosowania całkowitego lub częściowego zwolnienia z należności celnych przywozowych.

Warunkiem skorzystania z tej procedury jest wykazanie, że towary poddane uszlachetnieniu poza UE i towary powracające na teren Wspólnoty posiadają te same parametry techniczne lub są zgodne z ośmiocyfrowym kodem nomenklatury scalonej. Organ celny może również zezwolić na stosowanie towarów ekwiwalentnych, które zastępują pierwotnie wywiezione towary.

Przedsiębiorcy mogą skorzystać z procedury uszlachetniania biernego, jeżeli wywóz wiąże się z poprawą jakości towaru, naprawą lub koniecznością obniżenia kosztów produkcji. Organy celne wymagają zgłoszenia oraz odpowiednich dokumentów potwierdzających spełnienie warunków ekonomicznych i technicznych.

Kto może skorzystać z uszlachetniania czynnego lub uszlachetniania biernego?

Z procedur uszlachetniania czynnego oraz uszlachetniania biernego mogą skorzystać przedsiębiorstwa zajmujące się przetwarzaniem towarów na zlecenie oraz firmy prowadzące działalność produkcyjną w sektorach wymagających modyfikacji, naprawy lub montażu komponentów. Wymogiem formalnym jest uzyskanie pozwolenia od organów celnych, które może być udzielone na podstawie:

• zgłoszenia celnego, które zawiera szczegółowe informacje o planowanych operacjach,
• analizy warunków ekonomicznych, wykazującej, że przetwarzanie poza UE przynosi korzyści gospodarcze,
• zgodności z przepisami Unii Europejskiej, w tym dotyczącymi ochrony środowiska i standardów technicznych.

Podmioty korzystające z tych procedur muszą prowadzić dokładną ewidencję operacji, co umożliwia późniejsze rozliczenie należności celnych i podatkowych oraz nadzorowanie procesów obróbki.

Jakie towary mogą zostać objęte procedurą uszlachetniania czynnego lub biernego?

Nie istnieje sztywno określona lista towarów, które mogą zostać objęte procedurą uszlachetniania czynnego lub biernego. W praktyce, większość towarów może być objęta tymi procedurami, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów i uzyskania odpowiednich pozwoleń od organów celnych. Kluczowe znaczenie mają warunki ekonomiczne, zgodność z regulacjami Unii Europejskiej oraz potencjalne ograniczenia wynikające z polityki handlowej UE. W przypadku uszlachetniania czynnego, towary mogą być przetwarzane, montowane, naprawiane lub poddawane innej obróbce, natomiast w uszlachetnianiu biernym najczęściej stosuje się procedurę dla towarów wymagających naprawy lub ulepszenia technicznego poza UE.

Uszlachetnianie czynne i bierne a podatek VAT

Zastosowanie procedur uszlachetniania wpływa na obowiązki podatkowe przedsiębiorcy, w szczególności w zakresie podatku VAT. W ramach procedury uszlachetniania czynnego, jeżeli produkt zostaje ostatecznie dopuszczony do obrotu na rynku unijnym, konieczne jest opłacenie podatku VAT oraz należności celnych. Z kolei w ramach procedury uszlachetniania biernego możliwe jest częściowe zwolnienie z należności celnych przywozowych, co zmniejsza obciążenia podatkowe.

Przedsiębiorcy korzystający z procedur specjalnych muszą również uwzględniać kwestie związane z dopuszczeniem towaru, jego statusem celnym oraz prawidłowym zgłoszeniem go w organach celnych. Obrót produktami zamiennymi oraz towarami ekwiwalentnymi wymaga szczegółowego monitorowania i dokumentacji, aby móc skorzystać z korzyści wynikających z tych procedur.

Podsumowując, uszlachetnianie czynne i bierne to korzystne rozwiązania dla przedsiębiorców zajmujących się wywozem towarów i ich przetwarzaniem poza granicami Unii Europejskiej. Jednak aby móc skorzystać z tych możliwości, konieczne jest spełnienie określonych warunków i przestrzeganie procedur celnych, co wymaga ścisłej współpracy z urzędami celnymi oraz doświadczenia w formalnościach celnych.